Własne cztery ściany z ogrodem są marzeniem wielu osób. Nawet bez pokaźnych oszczędności można je spełnić (np. dzięki kredytom bankowym), ale wysokie koszty inwestycji skłaniają przede wszystkim przedsiębiorcze osoby do szukania oszczędności na różnych etapach budowy. Popularne jest wykonywanie części prac na własną rękę (np. instalacja szalunków).
Charakterystyka szalunków
Szalunek, czyli inaczej deskowanie to tymczasowa konstrukcja wykonana w celu nadania formy masie betonowej podczas jej wiązania. Jest to stosunkowo prosta konstrukcja, składająca się ze ścian, słupów i zastrzałów, wykorzystywana na etapach wylewania fundamentów, wieńców, filarów, stropów czy schodów, ale także murków czy słupków przy ogrodzeniach. Szalunek najczęściej wykonany jest z desek lub płyt, jako konstrukcja jednokrotnego lub wielokrotnego użytku.
Własne wykonanie czy wynajem szalunków
Szalunek można wykonać samemu, ale zależnie od przyjętej metody i wykorzystywanego materiału będzie to czynność mniej lub bardziej pracochłonna. Na tym etapie warto rozważyć opłacalność zakupu materiału (np. w tartaku). Alternatywną opcją jest wypożyczalnia szalunków i wynajem tego typu elementów na potrzebny okres.
Zakup materiałów
Na początek trzeba określić czy korzystamy z desek, czy z płyt (np. sklejkowych). Deski są znacznie bardziej pracochłonne w montażu oraz wymagają większej ilości podparć i zastrzałów rozmieszczonych w odpowiednich odległościach. Są też bardziej podatne na błędy przy konstrukcji, zwłaszcza przy większych wysokościach szalunku. Trzeba sobie zdawać sprawę, że ciśnienie betonu jest największe na końcu, gdy prawie cała forma jest zalana. Właśnie wtedy bowiem dają o sobie znać ewentualne zaniedbania (np. w postaci wybrzuszonych lub pękających desek). O ile w przypadku ławy fundamentowej nieestetyczne wybrzuszenie da się ukryć pod ziemią, ponosząc tylko koszt większej niż potrzeba ilości betonu, to w przypadku stropów czy schodów jest to już poważny problem. Na etapie planowania należy również pamiętać o tym, że deski generują stosunkowo dużo odpadów podczas docinania na wymiar. W związku z tym potrzebna będzie ich większa ilość. Kolejnym ważnym elementem jest estetyka powstałej powierzchni betonu. Deski pozostawiają brzydkie, gęsto rozmieszczone zacieki powstające w miejscach połączeń, którymi w późniejszym etapie trzeba się dodatkowo zająć. Płyty mają podobne wymagania przy montażu, jednak dzięki większej powierzchni jednego elementu są zdecydowanie szybsze i łatwiejsze w montażu. Ilość zacieków jest też znacznie mniejsza niż w przypadku zastosowania desek. Ostatnim elementem, nad którym warto się zastanowić, jest ewentualne wykorzystanie tego typu modułów w dalszym etapie budowy (np. przy deskowaniu dachu).
Wynajem szalunków
Koszt zależny jest przede wszystkim od ilości elementów i czasu wypożyczenia sprzętu. Wypożyczalnia szalunków standardowo oferuje wynajem na okres 30 dni (wiązanie betonu, montaż i demontaż). W ofercie wypożyczalni zazwyczaj dostępne są systemy szalunkowe w postaci kompletnych zestawów wielokrotnego użytku, składających się z płyt, dźwigarów, słupów i trójnogów, które mają bardzo szerokie zastosowanie. W zakres usługi wypożyczenia zazwyczaj otrzymujemy instrukcję montażu i zakres podstawowych porad. Niejednokrotnie zdarza się, iż również transport jest wliczony w cenę. Oszczędzamy dzięki temu czas na poszukiwanie informacji o sposobie wykonania szalunków i zmniejszamy ryzyko popełnienia błędów.
Wynajem szalunków lub zakup materiałów do ich samodzielnego wykonania jest indywidualnym wyborem. Zawsze warto jednak rozejrzeć się za alternatywą zakupu gotowych elementów, ponieważ pozwala to zaoszczędzić na czasie oraz uniknąć błędów, nawet gdy koszt okaże się zbliżony. Duże znaczenie ekologiczne ma także późniejszy los materiału. Wypożyczalnia szalunków odbierze bowiem cały zestaw, gdy minie czas wynajmu. Zakupione materiały można też ponownie wykorzystać lub sprzedać, ale wiąże się to oczywiście z dodatkowym czasem, jaki trzeba poświęcić na złożenie oferty i ogólne rozeznanie rynku.
