Sprężarki powietrza służą do uzyskiwania gazu o wysokim ciśnieniu. Zasada ich działania jest po części uzależniona od rodzaju systemu sprężającego, nie zmienia to jednak faktu, że każda sprężarka produkuje powietrze w wyniku współpracy wielu komponentów. Komponenty te ulegają zużyciu i uszkodzeniom. Sprężanie powietrza przy pomocy uszkodzonego kompresora może prowadzić do awarii całego urządzenia, wynikiem czego może być wybuch.
Przyczyny wybuchów sprężarek
Wybuch sprężarki może nastąpić wskutek zaniedbania głównych komponentów od których uzależnione jest prawidłowe działanie urządzenia. Wybuch może nastąpić w przypadku uszkodzenia układu smarowania. Jeżeli pompa oleju jest niewydajna lub układ wykazuje nieszczelności, może dojść do niedostatecznie wydajnego doprowadzania oleju do układu tłoczącego powietrze. Olej w sprężarkach zapobiega tarciu pomiędzy częściami sprężającymi (np. tłoków i cylindrów), a jego brak powoduje nie tylko szybsze zużywanie komponentów, ale też wzrost temperatury w układzie. Rosnąca temperatura może prowadzić do zapłonu łatwopalnych cząsteczek zalegających w sprężarce, co może prowadzić do pożaru i eksplozji układu sprężania powietrza.
Inną częstą przyczyną eksplozji sprężarki jest uszkodzenie układu chłodzącego. Uszkodzenie to manifestuje się w postaci niedostatecznej ilości wody lub innego ogniwa chłodzącego do urządzenia lub zbyt wysokiej temperatury chłodziwa. Zarówno wysoka temperatura, jak i mała ilość elementu chłodzącego sprawiają, że efekt chłodzenia jest słaby, a temperatura wewnątrz sprężarki rośnie. Wysoka temperatura wpływa na olej smarowy, który doprowadzony jest do stanu krakingu termicznego. Osiągnięcie krakingu termicznego wpływa bezpośrednio na powstanie osadów węglowych, które następnie mogą ulec spalaniu poprzez działanie wysokiej temperatury oraz tarcia w układzie tłoczącym. Zbyt duże stężenie tlenków węgla emitowanych podczas spalania może doprowadzić do zapłonu sprężanego gazu i wybuchu.
Do eksplozji może również doprowadzić niedrożność filtra powietrza. Filtr ten może zostać zatkany np. poprzez nagromadzenie kurzu, efektem czego przepływ powietrza przez filtr będzie ograniczony. Zbyt duża ilość zanieczyszczeń w układzie filtrującym może doprowadzić do zwiększenia ilości powietrza w urządzeniu. Jeśli ciśnienie przekroczy punkt krytyczny, możliwe jest rozerwanie układu tłoczącego i powstanie eksplozji.
Sposoby zapobiegania wybuchom sprężarek
Najważniejszą czynnością zapobiegającą awariom kompresorów powietrza jest ich regularne sprawdzanie. W przypadku maszyn do użytku przemysłowego oględziny powinny być wykonywane przed każdym uruchomieniem. Należy wtedy zbadać stan filtra powietrza oraz szczelność układów chłodzących i doprowadzających olej. Ponadto warto monitorować temperaturę ogniwa chłodzącego, poziom oleju smarowego oraz stabilność ciśnieniową urządzenia. Jeśli jakikolwiek czynnik odbiega od normy, należy wyłączyć urządzenie i przeprowadzić naprawy.
Długa używalność sprężarki jest uzależniona również od regularnego serwisowania. Pozwala ono na precyzyjne sprawdzenie komponentów pod kątem ich zużycia, co umożliwia ich wymianę przed wystąpieniem awarii. Serwisowanie obejmuje też wymianę cieczy chłodzących oraz oleju smarowego, który musi być regularnie zmieniany.
Eksplozja sprężarki następuje najczęściej wskutek zanieczyszczenia filtra powietrza lub uszkodzenia układów tłoczenia i chłodzenia. Aby uniknąć wypadku, należy dbać o rutynowe sprawdzanie urządzenia przed uruchomieniem oraz regularne serwisowanie umożliwiające wymianę zużytych komponentów.
